Skip to content

Floral Inspiration Edutainment

RakDok (รักดอก)

กระเจียว


Meaning

Queen of the rain
ราชินีแห่งป่าฝน

    กระเจียวเป็นพืชที่นิยมปลูกและพบเจอได้มากตามภาคอีสานและภาคเหนือของประเทศไทย โดยเฉพาะในจังหวัดชัยภูมิ ดอกกระเจียวมักขึ้นรวมกันตามป่าหรือทุ่งหญ้า ทำให้ทุ่งดอกกระเจียวหรือเทศกาลทุ่งดอกกระเจียวบาน เป็นหนึ่งในสถานที่ท่องเที่ยวของจังหวัดชัยภูมิ แต่ถึงแม้จะมีชื่อว่าทุ่งดอกกระเจียว สายพันธุ์ดอกไม้ที่ขึ้นในทุ่งดอกกระเจียวของจังหวัดชัยภูมิกลับเป็นดอกปทุมมา ไม่ใช่ดอกกระเจียวตามที่เรียกกัน ดอกกระเจียวและดอกปทุมมาต่างเป็นดอกไม้ที่เติบโตได้ดีช่วงฤดูฝน ดอกกระเจียวจะบานในช่วงฤดูฝน จึงได้รับการขนานนามเป็น ราชินีแห่งป่าฝน

ดอกเพาะพอ
Karen’s Flower

    ดอกกระเจียว หรือที่เรียกว่าเพาะพอในภาษากะเหรี่ยง เป็นหนึ่งในดอกไม้ที่ชาวกะเหรี่ยงนำมาประกอบอาหาร โดยนำหน่ออ่อนและดอกไปลวกเพื่อจิ้มกินกับน้ำพริก ลาบ และขนมจีนน้ำยา แต่ถึงแม้ดอกกระเจียวจะมีสรรพคุณมากมาย เช่น ช่วยขับลม แก้ท้องอืดท้องเฟ้อ รวมถึงเชื่อว่าสามารถช่วยแก้อาการมดลูกอักเสบหลังคลอดได้ แต่ส่วนเหง้าและใบของกระเจียวกลับไม่ควรนำมารับประทาน เนื่องจากมีฤทธิ์ร้อนคล้ายกับขิงและข่า ทำให้สามารถเป็นพิษกับร่างกายได้หากรับประทานในปริมาณที่มากจนเกินไป

History

    ต้นกระเจียวแบ่งออกได้เป็นสองชนิด ได้แก่ต้นกระเจียวแดง (Curcuma sessilis) และต้นกระเจียวขาว (Curcuma parviflora Wall) โดย ‘ต้นกระเจียวแดง’ ‘กระเจียวป่า’ ‘ว่านมหาเมฆ’ หรือ ‘อาวแดง’ ต่างก็เป็นชื่อที่ใช้เรียกดอกกระเจียว ดอกไม้ที่มีเอกลักษณ์ด้วยช่อที่มีกลีบประดับดอกสีแดงอมม่วงเรียงเป็นชั้นอย่างเป็นระเบียบ ดอกกระเจียวเป็นหนึ่งในดอกไม้ที่อยู่ในวงศ์ Zingiberaceae ซึ่งเป็นไม้วงศ์เดียวกันกับดอกกระเจียวบัว หรือ ดอกปทุมมา รวมถึงสมุนไพรอย่างขมิ้นและขิง

Culture

    เทียบกับดอกไม้ดอกอื่นแล้ว ดอกกระเจียวอาจจะไม่ใช่ดอกไม้ที่นิยมจัดเป็นช่อหรือใช้มอบเป็นของขวัญในประเทศไทย แต่กลับเป็นที่นิยมมากในเนเธอร์แลนด์ มีการตัดดอกรวมถึงขายหัวพันธุ์ของต้นกระเจียวเพื่อส่งออกไปยังเนเธอร์แลนด์ทุกปี แต่เนื่องจากดอกปทุมมานั้นมีความคงทนกว่าดอกกระเจียว ทำให้เป็นสายพันธุ์ที่นิยมนำมาตัดดอกสำหรับส่งออก ในขณะที่หัวพันธุ์ของดอกกระเจียวจะมีราคาที่สูงกว่า

Anecdote

    กระเจียวเป็นไม้ล้มลุกในวงศ์ขิง โดยมีลำต้นเป็นเหง้าอยู่ใต้ดิน ช่อดอกมีริ้วประดับ ออกจากปลายลำต้นเทียมมีกลีบดอกสีครีม ส่วนริ้วประดับตอนปลายจะออกสีแดงอมม่วง

Basic Facts

Scientific Name: Curcuma sessilis, Curcuma parviflora Wall
Family: Zingiberaceae
Colors: ชมพูหรือแดงอมม่วง, ขาว, เขียว, ส้ม
Seasons: ไม่ระบุ
Length of time to grow: เนื่องจากเป็นพืชประเภทหัว กระเจียวจึงชอบดินร่วนปนทราย สามารถขยายพันธุ์ได้โดยการเพาะหัวพันธุ์หรือตัดดอก หากปลูกด้วยหัวพันธุ์ แนะนำให้ฝังลงในดินที่มีความลึกประมาณหนึ่ง 10 - 20 ซม. ตามด้วยฉีดยาเพื่อคุมวัชพืช จากนั้นจึงคลุมด้วยฟางข้าวและรดน้ำเพื่อให้ดินชุ่มทุก ๆ 4 - 5 วัน และเนื่องจากกระเจียวเป็นพืชที่ต้องการแสงในการเจริญเติบโตไม่มาก จึงควรใช้ตาข่ายเพื่อช่วยพรางแสงให้กับต้นกระเจียว

Reference