Skip to content

Floral Inspiration Edutainment

RakDok (รักดอก)

ไฮเดรนเยีย


“We have a thousand hydrangea plants bordering the house, and they were all supposed to be pink, but a handful of them keep turning purple.” เรามีต้นไฮเดรนเยียนับพันปลูกไว้รอบบ้าน ทั้งที่พวกมันควรจะมีสีชมพู แต่บางดอกกลับกลายเป็นสีม่วงอยู่เช่นนั้นเอง - Peter Marino

Meaning

Sometimes they’re pink. Sometimes they’re so blue.
บางคราก็อ่อนหวาน บางคราวก็อ่อนไหว
    ถ้าดอกไม้คืออาวุธสงครามแห่งความรัก เจ้าไฮเดรนเยียช่อน้อยคงได้หลั่งน้ำตาเป็นพันครั้ง ไม่นับที่นานครั้งเจ้าหล่อนจะได้มีบทบาทในบทกวีสักคราว แต่ปรากฏกายในวัฒนธรรมตะวันตกทีไรยังเป็นได้เพียงสัญลักษณ์ของความเศร้าโศก และหัวใจที่ชืดชา ส่วนในวัฒนธรรมตะวันออก ไฮเดรนเยียดูจะมีบทบาทที่ดีมากกว่าอยู่สักหน่อย คนญี่ปุ่นมองเห็นไฮเดรนเยียเป็นตัวแทนความชุ่มฉ่ำของฤดูฝน คำขอบคุณ และมิตรภาพ นักจัดดอกไม้ชื่อดังคนหนึ่งเคยกล่าวถ้อยคำที่สะท้อนความหมายของไฮเดรนเยียสีชมพูว่า เจ้าหล่อนคือ ‘จังหวะของหัวใจ’ ส่วนไฮเดรนเยียสีขาวบริสุทธิ์ยังอาจมีความหมายถึงความอดทน เพราะไฮเดรนเยียเป็นดอกไม้ที่เปลี่ยนแปรไปได้หลายสีสันตามแต่สารอาหารในดินที่เลือกใช้ ในทางหนึ่งเจ้าหล่อนจึงอาจมีโฉมหน้าเป็นสีชมพูแห่งความรักอันอ่อนหวาน ขณะที่อีกแง่มุมเจ้าหล่อนนั้นช่าง so blue เสียเหลือเกิน

Love hidden in the heart
รักที่ต้องถนอมไว้ในใจ
    มีเรื่องราวเล่าถึงความรักของหมอหนุ่มชาวเยอรมันที่เดินทางมายังนางาซากิ ประเทศญี่ปุ่น ในช่วงยุคเอโดะ เขาได้พบรักกับหญิงสาวชาวญี่ปุ่นคนหนึ่งนามว่า ‘โอตากิ’ ทว่าสุดท้ายแล้วความรักก็ต้องจบลงเมื่อฝ่ายชายต้องเดินทางกลับประเทศ ทว่าเขาไม่ได้กลับไปมือเปล่า ชายหนุ่มหอบหิ้วต้นไฮเดรนเยียกลับไปเป็นของแทนใจ เพราะรักที่ต้องถูกกักเก็บเอาไว้ในอก ไฮเดรนเยียจึงสามารถแปลอีกหนึ่งความหมายได้ว่า ‘รักที่ต้องถนอมเอาไว้ในใจ’

History

    บันทึกหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดชี้ให้เห็นว่าไฮเดรนเยียมีประวัติยาวนานถึงราว 45-60 ล้านปีที่แล้ว ร่วมสมัยกับยุคการสูญพันธุ์ของไดโนเสาร์ในแถบตะวันตกของอเมริกาและแคนาดา อีกแหล่งสำคัญที่มีไฮเดรนเยียเป็นพืชพื้นถิ่นก็คือแถบเอเชีย โดยเฉพาะจีน เกาหลี และญี่ปุ่น ไฮเดรนเยียเพิ่งจะแพร่เข้าสู่ยุโรปในช่วงปี 1736 พร้อมกับชื่อ Hydrangea ที่มาจากภาษากรีกสองคำคือ “hydro” (น้ำ) และ “angeion” (โถ/ ท่อ) เนื่องจากรูปลักษณ์ของดอกยามบานที่ดูเหมือนโถอุ้มน้ำนั่นเอง

Culture

    ในโลกตะวันตกบางครั้งไฮเดรนเยียถูกใช้จัดช่อดอกไม้ของเจ้าสาว เพราะลักษณะของช่อดอกที่เบียดชิดติดกันหมายถึงความสุข และความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นภายในครอบครัว ในประเทศญี่ปุ่นมีชาชนิดหนึ่งซึ่งหมักจากใบของไฮเดรนเยีย เรียกว่า Amacha ให้รสหวานจากสารที่อยู่ในใบไม้ ชานี้มักใช้ในพิธีฉลองวันประสูติของพระพุทธเจ้าโดยใช้สำหรับอาบรดลงบนพระพุทธรูป และแจกจ่ายให้ผู้ร่วมงานดื่ม

Anecdote

    ความหมายที่โด่งดังที่สุดของไฮเดรนเยียคือ ‘หัวใจอันเย็นชา’ ทว่าความเย็นชาที่แท้จริงของเจ้าหล่อนเห็นจะไม่ใช่แค่ความหมาย หากแต่เป็นฤทธิ์ของส่วนต่างๆ ในลำต้นตั้งแต่ใบจนถึงรากที่มีพิษรุนแรง หากเผลอรับประทานเข้าไปอาจทำให้เกิดอาการท้องร่วง อาเจียน ระบบทางเดินหายใจติดขัด ไปจนถึงเสียชีวิตได้ หากใครชอบดอกไฮเดรนเยีย ก็แนะนำให้เดินทางไปบาหลี เพราะไฮเดรนเยียที่นั่นมีราคาถูกมาก และมีท้องทุ่งไฮเดรนเยียตระการตาที่แม้แต่คนในท้องถิ่นก็ไม่รู้ว่ามีให้ชม

Basic Facts

Scientific Name: Hydrangea macrophylla
Family: Hydrangeaceae
Colors: ชมพู ฟ้า ขาว ม่วง
Seasons: ต้นฤดูใบไม้ผลิ ถึงปลายฤดูใบไม้ร่วง
Length of time to grow: ไฮเดรนเยียเป็นไม้ดอกที่ชื่นชอบแสงแดด แต่ไม่ชอบความร้อนที่มากเกินไป ชอบดินที่ชุ่มฉ่ำ แต่ไม่ชอบน้ำขังเฉอะแฉะ จึงควรเลี้ยงดูไว้ในที่ที่มีอากาศราว 14-20 องศาเซลเซียส อากาศถ่ายเทสะดวก และไม่ถูกแสงแดดโดยตรง รดน้ำตอนเช้าให้ชุ่ม ใส่ปุ๋ยอย่างสม่ำเสมอ 4–5 ครั้งต่อสัปดาห์ การปรับค่า PH ในดินสามารถช่วยกำหนดสีสันของดอกได้ เมื่อดอกบานแล้วมักคงทนเป็นระยะเวลานานราว 1–2 เดือน

Reference

https://en.spiritualism-japan.com/meanings-hydrangea/

https://theteacupoflife.com/2017/02/amacha-japanese-herbal-tea.html

https://blog.gardeningknowhow.com/tbt/history-of-hydrangea-plants/

https://www.newhanfu.com/the-myth-behind-hydrangea.html

https://www.baanlaesuan.com/134758/dontmiss/hydrengea