ดอกไม้สำหรับซากาโมโตะคืออะไรกันแน่

“สาบานว่าไม่ได้กวนประสาทเค้า พี่คิดแบบนั้นจริงๆ”

    ผมเริ่มเล่าบทสนทนาเมื่อคืนก่อนตั้งแต่ต้นทั้งหมดอีกครั้ง ในโทนไม่เชิงขอความคิดเห็นแต่เป็นขอแนวร่วมซะมากกว่า–ได้โปรดอย่าตัดสินผมจากสองประโยคแรก หากท่านเมตตา

    ผมร่ายเรื่องราวไม่ปะติดปะต่อไปยังปลายสายแสนสงบ แบบเดียวกับที่คุณโทรไปหาใครสักคนแล้วพอจะเดาได้ว่าอีกห้องหนึ่ง อีกฟากฝั่ง สถาปัตยกรรมแบบ ‘ถ้ำไฟสลัว’ หรือ ‘ดักแด้พริมีทีฟ’ ถูกประดิษฐ์แล้วในอีกมุมของโลก ที่ซึ่งน้องกำลังนอนขดในผ้าห่มบนเตียงทนฟังประโยคเรียบเรียงไร้ระเบียบ แบบมนุษย์พูดก่อนคิดอย่างผมกระหน่ำใส่ และอีกไม่รู้กี่สิบครั้งที่ผมโทรไปหาน้องโดยไม่ได้ใส่ใจไทม์โซน จะเป็นอะไรไปเล่า

    ในเมื่อเที่ยงคืนคือ สามทุ่มใหม่

    ที่ผมเลือกเล่าให้น้องฟังอาจเพราะ มีความเชื่อมั่วซั่วว่า น้องที่ฝึกตนเองมาเป็นนักดนตรีแจ๊ซ จะละเมียดนุ่มและมีนิสัยผ่อนคลายเหมือนอาบน้ำอุ่นในวันเหนื่อยล้า–ไร้สาระไผ่!

    นอกจากประเด็นเดดไลน์ ที่เราต้องกับดีลโรงพิมพ์และการประสานงานต่างๆ ผมย้ายต่อไปประเด็นที่สองว่าด้วยเรื่องทิศทางการออกแบบ ผมเล่าไฮไลท์เท่าที่ผมจำได้ให้น้องฟัง

“ปกติทางงานที่อยากขยายขอบเขตหรือทดลองเพิ่มเป็นแบบไหนบ้างครับ”
​“คราฟท์ครับ งานคราฟท์ งานทำมือ” ดีไซน์เนอร์กล่าวตอบ
“อะไรนะครับ” ผมเพิ่มความดังอีกหน่อยแต่ไม่มากเกินจนผู้ฟังตกใจ
​“งานที่ใช้มือทำแบบประณีตครับ” ตอบกลับด้วยเสียงประณีตพอกัน

    หากเสี้ยววินาทีที่จะโรแมนติไซส์บาปบุญ สวนทางกับชีวิตศีลธรรมพร่าๆ ของผมนั้น ก็มักจะเป็นเวลาเช่นนี้แหละ ​ช่วงเวลาที่สำนึกได้ว่า บุญใดเล่าถึงได้ส่งคนรอบตัวที่ใจดี ใจเย็น และปรานีต่อเรามาแวดล้อมเสมอมา

“แบบที่ส่งมาให้ดูในเมลและก็สองสามงานในเว็บไซต์ของออฟฟิสใช่มั้ยครับ”
​“ประมาณนั้นเลยครับ ลองฟังเดโม่และเพลงอื่นๆ ในอัลบั้มของคุณแล้ว ผมคิดว่าทางงานคราฟท์นี้ไปกับ​​เสียงได้ดีครับ”
​“คุณคิดว่าไงหล่ะ”

    ผมทำงานผ่านโทรศัพท์ไม่เก่งเลย ผมไม่สามารถคิดหาทางออกได้รวดเร็วหรือแก้ปัญหาในเวลาจำกัดได้อย่างมีประสิทธิภาพ สำหรับผมแล้วสกิลเหล่านั้นมีไว้โกหกฝ่ายบุคคลตอนสมัครงานเท่านั้น แดมน์!

    ผมไม่ใช่คนเร็วและนั่นก็ไม่ใช่บาปในจักรวาลของแจ๊ซ
    ผมเริ่มอิมโพรไวซ์ในหัวตัวเอง

    ดนตรีดุดันเกรี้ยวกราดที่จะไปกับงานมือประณีต มือแบบไหนจะกำและเก็บเอาจุดตัดของสองขั้วนี้ได้มิดชิด ควรจะต้องเป็นมือ แบบไหนกันแน่นะ

    มือที่เราใช้เดินคลำทางแทนดวงตาในความมืด ซ้ายค่อยป่ายผนังเรียบตั้งฉาก ขวาค่อยปะเครื่องเรือนลอยตัวอย่างระวัง ยำเกรงจะสร้างความเสียหายหากมือนั้นอยู่ผิดที่ผิดทาง ในที่ริบหรี่แบบนั้น มือแบบนั้นอาจไม่ได้มีไว้เพื่อสร้างแต่อาจมีไว้ เพื่อตระหนักขอบเขตและการมีตัวตนของสิ่งรอบตัว การ้อนและชั่วแล่นนึกคิดที่ประเมินคลาดเคลื่อน มันคงไม่ได้ร้อนขนาดนั้นหรอก โอ๊ย! เราเผลอจับการ้อนอีกแล้ว บทเรียนเสี้ยวของเสี้ยววินาทีที่เราทุกคนไม่เคยเรียนรู้เสียที แม้บรรพบุรุษของบรรพบุรุษของเราจะประดิษฐ์ไฟได้เนิ่นนานแล้วก็ตาม
‘โบกมืออำลา’ มือแบบนี้นะหรือ ที่เรายกขึ้นร่ำลาใครสักคน คือดีที่สุดเท่าที่เราจะทำได้ แม้ใจเดียวดายของเราปรารถนาการสวมกอดและถูกกอดมากเพียงใดก็ตาม ไม่ใช่ยังไม่ใช่ ไม่ใช่ที่นี่

“ผมขอคิดต่ออีกสักครู่” ดุดันและเปี่ยมไปด้วยปรารถนา
    ผมนึกออกแล้ว! มือแบบที่ผมต้องการ ผมนึกออกแล้ว! มือแบบนั้นผมเคยเห็นที่ไหน

“The Revenant” (2015) ผลงานกำกับของอาเลฆันโดร กอนซาเลซ อิญญาร์ริตู และนำแสดงโดยลีโอนาร์โด ดิแคพรีโอ รับบทเป็น ฮิวจ์ กลาซ พรานป่าผู้นำทางนักสำรวจในพงไพรที่เต็มไปด้วยภยันอันตราย

    ฉากที่ผมจดจำได้ไม่เคยลืม มันช่างถึงเลือดถึงเนื้อจนขยาดกลัว เหมือนโดนกระทำเสียเอง คือฉากการเอาตัวรอดจากหมีกลิซลี่ย์ใหญ่ที่ โผเข้ามากัดแล้วเหวี่ยง เหวี่ยงแล้วตะปบซ้ำ ขย่ำตะกุย ลากถากไถล หมายเอาชีวิตกลาซขณะออกล่าสัตว์เพื่อหาเสบียงด้วยซีเนมาโทกราฟฟี และซีจีไอมหัศจรรย์ของภาพยนตร์เรื่องนี้สามารถถ่ายทอดการเอาชีวิตรอดของมนุษย์ ทั้งพยายามสู้สุดใจด้วยทุกอย่างที่มีไม่ใช่ แค่เพียงอาวุธ แต่ด้วยสัญชาตญาณการเอาตัวรอด บ้างแกล้งนิ่ง บ้างคลานหนีแต่ก็ยังไม่รอดพ้นจากอุ้งตีนหนักๆ จนในท้ายที่สุด เมื่อได้จังหวะ กลาซรวบรวมแรงชีวิตอับริบหรี่ ฝากโชคชะตาไว้กับมีดที่พกไว้กลางอก กระหน่ำแทง ฝังคมมีดเข้าที่ข้างลำตัวของ หมีทั้งคู่เสียหลักไถลลงหน้าผาหมีใหญ่ได้สิ้นใจบนตัวกลาส นั่นเป็นเพียงจุดเริ่มต้นของการเดินทางทรหดของเขา

“ผมคิดว่างานมือที่เหมาะสมกับอัลบั้มนี้ คือมือเดียวกับที่ดิแคพรีโอใช้ฆ่าหมีใน The Revenant”
“พี่บอกดีไซน์เนอร์ไปแบบนั้น”
​“ผมว่าพี่กวนประสาทเค้าแล้วหล่ะ ผมจะนอนแล้วพี่ นี่ก็ดึกมากแล้ว”

    ถ้าหากมือของช่างฝีมือที่ถูกฝึกมาเพื่อสร้างและให้กำเนิดชีวิต
    มือที่ใช้รักษาชีวิตเพื่ออยู่รอด จะมีน้ำหนักน้อยกว่าได้อย่างไร

    ผมตระหนักถึงการมีชีวิตอยู่อย่างยิ่ง ผ่านมือของพรานป่าในโมงยามนั้น

    บทพูดน้อยมากเมื่อเทียบกับความยาวภาพยนตร์ทั้งเรื่อง เสียงที่ได้ยิน คือเสียงของก้อนหินในลำธารหรือลมหวีดใบไม้ เสียงลมหายใจ หอบกระชั้น เสียงก้าวย่างระวังร่องรอย หรือก้าวเร็วเพื่อหนี เราได้ยินเสียงดังกล่าวชัดเจน ถูกบันทึกและถูกออกแบบมาเพื่อเสริมสร้าง บรรยากาศในธรรมชาติหฤโหดได้เป็นอย่างดี ในภาพยนตร์เรื่องนี้ดนตรีประกอบก็เป็นอีกส่วนที่ตราตรึงเช่นกัน ประพันธ์โดย ริวอิจิ ซากาโมโตะ ร่วมกับคอมโพสเซอร์ชาวเยอรมัน อัลวา โนโต ด้วยเรื่องราวในภาพยนตร์เองก็สอดคล้องกับสถานการณ์ที่ซากาโมโตะ เผชิญอยู่ในขณะนั้นด้วย โรคมะเร็งทำให้เขาจำเป็นต้องพักรักษาตัวและห่างหายจากการประพันธ์เพลงไปเป็นเวลานาน แต่ดนตรีสำหรับซากาโมโตะ คือมือที่ดึงให้เขากลับมามีชีวิตอีกครั้ง องค์ประกอบของธรรมชาติมีส่วนสำคัญในงานของเขาตลอดมา ส่งผลให้ท้ายที่สุดเสียงใน The Revenant นั้นทรงพลังด้วยการสร้างสมดุลย์ที่ลงตัวระหว่างธรรมชาติและดนตรีที่เขาบรรเลง

    สำหรับผมเอง ริวอิจิ ซากาโมโตะ คือผู้บันดาลใจในงานสร้างสรรค์ของผมมาโดยตลอด หลากหลายบทเพลงเป็นเพลงประกอบในชีวิต ของผมด้วยสัตย์จริง ท่วงทำนองในแต่ละเพลง พร้อมให้ชีวิตเราเป็นคำร้องตามแต่การตีความและจินตนาการของเราจะพาไป แต่มีเพลงหนึ่งที่ผมสงสัยมาตลอด กับความหมายเบื้องหลังของเพลงที่เขาประพันธ์ “A flower is not a flower” ดอกไม้ไม่ใช่ดอกไม้

ดอกไม้สำหรับซากาโมโตะคืออะไรกันแน่
มือของเขาเคลื่อนที่ไปบนลิ่มเปียโน บรรเลงทำนองแสนเศร้า อ่อนโยนแต่กลับสง่างาม
ดอกไม้สำหรับซากาโมโตะคืออะไรกันแน่
แต่ดอกไม้ในเพลงนี้สำหรับผม คือมือที่สามารถสัมผัสวิญญาณเปราะบางภายในของเรา
และมือนั้นทำให้เราตระหนักรู้ถึงการมีอยู่ของชีวิต

ภาพ : khimkho